"Oorijzer vol vaart"

Frysk eigene

Frysk eigene

Friesland wordt gekenmerkt door de relatie tot het water: zee en meren. De vroegst bekende bewoners van het destijds nog niet bedijkte Friesland woonden in de kwelders op wallen en terpen. Het beheersen van de waterstand was van levensbelang en dijkenbouw volgde daaruit. Het Friese landschap ligt uitgestrekt tussen hemel en water. Hier en daar verheffen zich nederzettingen. Zij tekenen zich af tegen de lucht. De golf op de kruin van de dijk is het gepaste beeldmerk voor Friesland dat pal staat tegen de elementen.

De golf heeft bij nader kennismaking de vorm van een oorijzer. Het eerste dat vreemdelingen/reizigers in de afgelopen eeuwen opviel aan de klederdracht van de Friezinnen waren de oorijzers. Een oorijzer is een metalen band met gekrulde uiteinden die om het hoofd werd geplaatst, zodat de krullen voor de oren op de slapen rustten. De Friese kap, gemaakt van zijde, werd eraan bevestigd met spelden die ook weer de gedaante konden krijgen van orna-

mentele knoppen. Was men welgesteld, dan droeg men een gouden oorijzer, anders een zilveren of koperen. Het typisch Friese oorijzer was nog volop in gebruik aan het einde van de 19e eeuw en begon pas geleidelijk uit het straatbeeld te verdwijnen in de 20e eeuw. “Het oorijzer was nergens in andere landen zodanig in gebruik als alleen in Friesland” (Frisia Illustrata, Tien Eeuwen in Friesland).

Door het oorijzer uit te rekken tot een abstracte geometrische vorm ontstaat de golf op het dijklichaam.

culturele identiteit

frysk eigene

de gemedieerde blik