Tijd, ruimte en beweging

Haaksbergen Hassinkbrink

huismerken van de marke Eppenzolder

Tijd, ruimte en beweging

In mijn ideëenvorming over Hassinkbrink heb ik mij laten inspireren door de geschiedenis van de landbouw en de houtkap. Beide hebben het landschap enorm veranderd en leverden de bevolking voldoende voedsel en inkomen om zich blijvend te vestigen. De oogst en de houtverkoop via de schipbeek lopen als een rode draad door de beelden. Uit eerbetoon aan deze geschiedenis heb ik drie beelden bedacht.

De drie beelden getiteld 'Kraanzaag met kraaiende haan', 'Plaggenzicht met aanvliegende eend' en 'Zeis met hert' worden uitgevoerd in gepatineerd brons in combinatie met corten staal. Dit betekent dat er nauwelijks tot geen onderhoud nodig is. De hoogte varieert van 5,50 meter tot 2,50 meter.

De plaats van de wijk is (wordt) gebouwd op een zeer oud landbouw gebied. De grond werd door de toenmalige bewoners op een kunstmatige wijze bemest. Deze geschiedenis gaat verder terug dan het schriftelijk bewijs uit 1188. Tot het jaar 800 brandde de landbouwende bevolking een stuk bos of woeste grond af. De as diende als bemesting. Gedurende enige tijd werd rogge verbouwd. Was het landbouwgebied uitgeput, dan werd een ander stuk bos afgebrand. Pas met Karel de Grote kwam door invoering van het drieslagstelsel hierin verandering.
Men kende twee soorten landbouwgronden. De open ruimten in bossen, ontstaan door houthak en afzagen, werden kampen genoemd. De akkers, die men in open gebieden met weinig begroeiing aanlegde, groeiden door de voortdurende plaggenbemesting uit tot essen. Wat uit de literatuur duidelijk wordt, is de constante strijd die toenmalige bewoners hebben moeten leveren om te overleven.

De boeren waren het grootste gedeelte van de tijd bezig met het bewerken van hun landbouwgronden. Gedurende eeuwen hebben zij jaar in jaar uit de grond verbeterd door steeds weer plaggen veen, vermengd met de mest uit hun potstallen, naar de gronden te rijden. Dit gebeurde veelal onder armoedige en lichamelijk zware omstandigheden. Voor een es van één meter hoog bijvoorbeeld was duizend jaar arbeid nodig.
Gezondheidsomstandigheden waren niet al te best. De naam van hun huizen, het 'los hoes' klinkt wellicht romantisch maar een schoorsteen op het dak was er niet. Dieren schoven bij wijze van spreken in de woonkamer aan. Foto's uit de negentiende eeuw laten zien onder welke omstandigheden de mensen woonden en leefden.
top