* ‘Het is niet zo’, dat moest je eigenlijk schrijven op de titelpagina van ieder boek, je moest het beitelen aan de gevel van iedere school en vooral van elke academie, je moest het in vlammende letters aanbrengen boven de ingang van iedere kerk en nog eens aan ieder altaar, je moest geen voordracht houden zonder deze woorden als waarschuwing vooraf en als correctie daarna. ‘Denk erom, het is niet zo’, dat moest het eerste artikel zijn van ieder politiek program, het moest prijken aan de kop van iedere krant, in de vergaderzalen van ieder parlement en iedere vereniging. Daarmee moest ieder wetboek beginnen en ieder vonnis. ‘Het is niet zo’, dat moest het leidende motief zijn van iedere wetenschap, iedere kunst en elk opvoedingsstelsel en van iedereen die zich daarmee bezighoudt. ‘Het is niet zo, het is niet zo, dat is het beginsel van alle wijsheid. Waar of niet’? vroeg Salomon aan Zeitschek.’Ik kan alleen maar zeggen het is niet zo,’antwoorddde deze.

Zeitscheks levensdevies ‘Het is niet zo’, het is altijd weer anders dan je denkt had de schrijver Abel Herzberg, tot het zijne gemaakt.

Het is niet zo is een ode aan de twijfel. En juist doordat ik twijfel, denk ik, dus ik besta. Op ieder argument volgt een tegenargument. Op elke vraag die men stelt en antwoord krijgt volgt er weer een vraag. Men wordt genoodzaakt tot zelfonderzoek. Wat is niet zo? Welke van mijn dierbare overtuigingen kan de kritische toets niet doorstaan? Waar heb ik gefoeteld?

‘Het is niet zo’ is overal inzetbaar zodat een kritische distantie van het onderwerp overal aanwezig is. ‘Het is niet zo’ is een werk in woorden die ik opvat als een grote vraagteken. Vragen die men in alle vrijheid stelt.’Het is niet zo’

* Citaat is uit ‘Drie rode rozen’ van Abel J. Herzberg